Trong thực tế hiện nay có nhiều người phụ nữ vì nhiều lý do mà không có khả năng mang thai nhưng vẫn có mong muốn được làm mẹ, pháp luật đã có quy định về trường hợp mang thai hộ để đảm bảo quyền lợi cũng như hạn chế các tranh chấp xảy ra cho các bên khi tiến hành việc mang thai hộ. Mang thai hộ hiện nay được chia thành hai loại: Mang thai hộ vì mục đích thương mại và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Hiện nay, pháp luật chỉ công nhận mang thai hộ vì mục đích nhân đạo mới là hợp pháp.
Các văn bản pháp luật cần tham khảo về mang thai hộ
- Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014
- Nghị định 10/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và điều kiện mang thai vì mục đích nhân đạo
Khái niệm về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
- Mang thai hộ được hiểu là việc một người phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại mang thai giúp cho cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi đã áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bằng việc lấy tinh trùng của người chồng và noãn của người vợ để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó cấy vào trong tử cung của người phụ nữ tự nguyện mang thai để người phụ nữ này mang thai và sinh con.
- Con được sinh ra trong trường hợp thực hiện mang thai hộ là con chung của cặp vợ chồng nhờ mang thai hộ kể từ thời điểm người con được sinh ra.
Điều kiện cần đáp ứng để thực hiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
- Việc mang thai hộ phải được tiến hành trên cơ sở sự tự nguyện của các bên và phải được lập thành văn bản.
- Vợ chồng có quyền nhờ người khác mang thai hộ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: Có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền về việc người vợ không thể có thai và sinh con ngay cả khi đã áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; Đã được tư vấn về y tế, tâm lý, pháp lý; vợ chồng đang không có con chung
- Người được nhờ mang thai hộ phải đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: Là người thân thích cùng hàng của bên chồng hoặc bên vợ nhờ mang thai hộ; Đã từng mang thai và sinh con và chỉ được mang thai hộ một lần; Đang ở độ tuổi phù hợp và có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền về khả năng mang thai và sinh con hộ; Trường hợp người phụ nữ mang thai hộ có chồng thì phải có văn bản đồng ý của người chồng; Đã được tư vấn về y tế, tâm lý, pháp lý.
- Việc mang thai hộ không được trái với các quy định của pháp luật về chế định sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Hồ sơ đề nghị mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
Cặp vợ chồng không có con gửi hồ sơ đề nghị thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo đến các cơ sở khám, chữa bệnh được phép thực hiện các kỹ thuật này, bao gồm:
- Đơn đề nghị được thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo (theo mẫu thống nhất được ban hành);
- Bản cam kết tự nguyện mang thai và sinh con hộ vì mục đích nhân đạo (theo mẫu thống nhất được ban hành);
- Bản cam đoan của người đồng ý mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là chưa mang thai hộ lần nào;
- Bản xác nhận tình trạng vợ chồng chưa có con chung do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi vợ chồng nhờ mang thai hộ thường trú xác nhận;
- Bản xác nhận của các cơ sở khám, chữa bệnh thực hiện bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm về việc người vợ có các bệnh lý, nếu mang thai sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của người mẹ, thai nhi hoặc người mẹ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi đã áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản;
- Bản xác nhận của cơ sở khám, chữa bệnh được thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm đối với người mang thai và sinh con hộ về khả năng mang thai, đáp ứng các quy định đối với người nhận phôi và đã từng sinh con;
- Bản xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc người nhờ mang thai hộ, người mang thai hộ tự mình chứng minh về quan hệ thân thích cùng hàng trên cơ sở các giấy tờ, tài liệu về hộ tịch có liên quan cũng như chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính xác thực của các loại giấy tờ này;
- Văn bản xác nhận của chồng người mang thai và sinh con hộ (trường hợp người phụ nữ mang thai hộ đã có chồng) về việc đồng ý cho người vợ mang thai hộ.
- Văn bản bản xác nhận nội dung tư vấn về y tế của bác sĩ chuyên khoa sản;
- Văn bản xác nhận nội dung tư vấn về tâm lý của người có trình độ từ đại học chuyên khoa tâm lý trở lên;
- Văn bản xác nhận nội dung tư vấn về pháp luật của luật gia, luật sư hoặc người trợ giúp pháp lý;
- Văn bản thỏa thuận về việc mang thai và sinh con hộ vì mục đích nhân đạo giữa bên mang thai hộ và vợ chồng nhờ mang thai hộ theo quy định tại Mẫu số 06 được ban hành kèm theo Nghị định 10/2015/NĐ-CP
Thời hạn giải quyết thủ tục
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, cơ sở được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ phải có kế hoạch điều trị để thực hiện kỹ thuật mang thai hộ. Trường hợp không thể thực hiện được kỹ thuật này thì cơ sở phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Những vấn đề pháp lý có thể xảy ra sau khi mang thai và sinh con hộ
Điều 94, Luật Hôn nhân Gia đình 2014 đứa trẻ được sinh ra trong trường hợp vì mục đích nhân đạo là con chung của vợ chồng nhờ mang thai kể từ khi bé được sinh ra. Tuy nhiên, trên thực tế xảy ra một số vấn đề pháp lý có liên quan như:
- Bên nhờ mang thai hộ từ chối nhận con, chậm nhận con hoặc vi phạm các nghĩa vụ về chăm sóc, nuôi dưỡng con… Trong những trường hợp này, pháp luật cũng quy định rõ bên mang thai hộ có quyền yêu cầu tòa án buộc bên nhờ mang thai hộ nhận con hoặc phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo đúng quy định của pháp luật hoặc bị xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan,…
- Nếu bên nhờ mang thai hộ chết thì người con được hưởng thừa kế theo pháp luật đối với di sản thừa kế của bên nhờ mang thai và bên mang thai hộ được quyền nuôi dưỡng người con
- Trường hợp bên mang thai hộ từ chối giao con: Đối với trường hợp này, bên nhờ mang thai có quyền yêu cầu tòa án buộc bên mang thai hộ giao con cho mình.
Trên đây là toàn bộ bài viết của Luật INNOSIGHT về chủ đề mang thai hộ vì mục đích nhân đạo và những điều cần biết. Hiện nay, thực tiễn cho thấy rằng có không ít các cặp vợ chồng kết hôn vì nhiều lý do khác nhau mà người vợ không thể mang thai và sinh con. Trước thực tiễn này, pháp luật đã có những quy định về việc mang thai và sinh con vì mục đích nhân đạo. Tuy nhiên để thực hiện được việc này, bên mang thai hộ và bên nhận mang thai hộ phải đáp ứng những quy định rất khắt khe. Nếu khách hàng còn có bất cứ thắc mắc nào về chủ đề này, xin vui lòng liên hệ đến đường dây nóng để được trợ giúp.
Bạn đang xem bài “Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo và những điều cần biết” tại mục “Tư vấn pháp luật” trên website Innosightlaw.vn
